هر آنچه که در مورد میلوگرافی باید بدانید

به استفاده از اشعه ایکس و ماده حاجب، برای گرفتن تصویر از فضای بین استخوان های موجود در ستون مهره ها، میلوگرافی گفته می شود. استفاده از ماده حاجب، باعث می گردد ناحیه مورد نظر روشن شود و زیر اشعه ایکس به رنگ سفید دیده شود. به این ترتیب، رادیولوژیست می تواند نخاع، کانال ها و عصب ها را با جزئیات مشاهده نماید. در میلوگرافی، از تزریق ماده حاجب و فلوروسکوپی برای ارزیابی ریشه های عصبی، نخاع، پرده مغز و … استفاده می شود. فلوروسکوپی، شکلی از اشعه ایکس می باشد. اشعه ایکس، پرکاربرد ترین و قدیمی ترین شکل تصویربرداری پزشکی به حساب می آید. تصویر برداری با اشعه ایکس مستلزم قرارگیری قسمتی از بدن زیر دوز پایینی از پرتو یونیزه کننده، برای نشان دادن تصویری از درون بدن می باشد.

امروزه، روش های مختلف تصویربرداری از جمله رادیولوژی و سونوگرافی برای تشخیص بسیاری از عارضه ها وجود دارد. میلوگرافی نیز یکی از تکنیک های تصویربرداری پزشکی است که کاربرد های بسیاری دارد، ما در این قسمت از مقاله به آن ها اشاره می کنیم. از میلوگرافی به منظور مطالعه ساختمان تشریحی کانال مهره ای و ریشه های عصبی نخاع بکار می رود به همین جهت میتوان از این روش، در تشخیص اختلالاتی زیر استفاده نمود که عبارتند از:

• تشخیص تنگی کانال نخاعی
• تشخیص التهاب غشایی که مغز و طناب نخاعی را می پوشاند
• تشخیص تومورهای نخاع
• تشخیص اختلالات طناب نخاعی
• تشخیص دیسک های پاره شده (دیسک بیرون زده)
• تشخیص مشکلات مرتبط با عروق خونی طناب نخاعی
• تشخیص التهاب غشای طناب نخاعی
• تشخیص اختلالات مرتبط با عروق خونی طناب نخاعی
• نشان دادن ریشه های عصبی
• تشخیص تومورها
• تشخیص فتق دیسک
• تشخیص محدود شدن ساب اراکونوئید
• تشخیص تنگی ستون نخاعی

میلوگرافی، می تواند به تشخیص علت درد که توسط تست های دیگر مانند ام آر آی یا سی تی اسکن مشخص شود، کمک کند.

• در کودکان ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی باشد.
• قطع مصرف سیگار 48 ساعت قبل از میلوگرافی باید انجام شود.
• جهت جلوگیری از خونریزی های خطرناک، مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین و ایبوبروفن و … باید قطع شود.
• 6 ساعت قبل از انجام آزمایش نباید غذا مصرف کرد.
• قبل از انجام آزمایش، باید از مایعات شفاف مانند آب، چای، آب میوه و آب قند استفاده کرد. این مایعات نباید حاوی الکل باشد. این رژیم را می توان در زمان بیداری از ظهر روز قبل از آزمایش تا 2 ساعت قبل از آن دنبال کرد.
• دو روز قبل از میلوگرافی، مصرف داروهایی مانند آمی تریپتیلین ها و فنوتیازین ها بایستی قطع شود. در صورت مصرف این داروها باید به پزشک اطلاع داده شود.
• در صورت حساسیت به ماده حاجب، باید با پزشک در میان گذاشته شود. در این رابطه، چند روز قبل از انجام میلوگرافی این مسئله باید به رادیولوژیست مربوطه اطلاع داده شود.
• در صورت سابقه مصرف داروهای خاص، مشکل صرع یا تشنج، بارداری یا احتمال آن، مشکلات خونریزی، بیماری آسم، مشکلات کلیوی، دیابت و مصرف داروی مت فورمین(گلوکوفاژ) حتما پزشک را در جریان قرار دهید.

در ابتدا برای انجام میلوگرافی، از بیمار خواسته می شود لباس مخصوص بپوشد. در طول زمان تصویر برداری جهت دریافت وریدی داروها و مایعات، به بیمار آنژیوکت وصل می شود و تا زمان مرخصی از مرکز، به همراه بیمار خواهد بود. معمولا رادیولوژیست، بیمار را بر روی تخت اشعه ایکس به شکم می خواباند و ستون فقرات او را در مانیتور مشاهده می کند. با این کار، بهترین محل برای تزریق انتخاب می شود.

پزشک، ابتدا موضع مورد نظر را ضد عفونی کرده و ماده بی حسی را در آن ناحیه تزریق می کند. بعد از بی حسی، ماده حاجب در محل خود تزریق می گردد. تخت اشعه ایکس کمی کج می شود تا ماده حاجب به قسمت مختلف ستون فقرات برسد. سپس رادیولوژیست مسیر ماده حاجب را در مانیتور دنبال می کند و در پوزیشن های مختلف، تصویر برداری می کند.

علائم حیاتی بیمار، در طول انجام آزمایش بررسی می شود و مشخص می شود بیمار نیاز به مسکن دارد یا خیر. پس از آن سی تی اسکن از ستون فقرات در اتاق دیگر از بیمار گرفته می شود. زمان تقریبی برای انجام میلوگرافی 2 ساعت می باشد اما امکان دارد بیشتر هم طول بکشد.

• پس از گذشت یک روز بعد از انجام میلوگرافی، بیمار می تواند به روال عادی زندگی خود بازگردد.
• تا 24 ساعت بعد از انجام آزمایش، استفاده از الکل ممنوع می باشد.
• بیمار باید طوری دراز بکشد که بدنش در یک راستا باشد. تا 24 ساعت بعد از انجام آزمایش در موقع دراز کشیدن، سر باید بالاتر از سایر نقاط بدن قرار بگیرد.
• معمولا دو ساعت پس از انجام میلوگرافی، بیمار در مرکز درمانی نگهداری می شود تا اطمینان حاصل شود که شرایط وی در حال نرمال است.
• داشتن همراه برای بیمار الزامی است، زیرا بیمار در این شرایط نمی تواند رانندگی کند و شخص دیگری باید در کنار بیمار باشد.
• داشتن سر درد 24 ساعت بعد از میلوگرافی، طبیعی می باشد.
• از یک یا دو بالشت به منظور تکیه گاه شانه و سر باید استفاده شود.
• ماده حاجب توسط بدن جذب شده و از طریق ادرار دفع می شود.
• در صورت احساس درد می توان از مسکن هایی مانند استامینوفن استفاده کرد.
• پس از انجام میلوگرافی، به مدت دو روز باید از ورزش کردن اجتناب کرد.
• در مورد شروع مصرف داروهای رقیق کننده خون باید با رادیولوژیست مشورت شود.