تفاوت رادیولوژی و رادیوگرافی در چیست؟

تفاوت رادیولوژی و رادیوگرافی در نقش آنها در حوزه تصویربرداری پزشکی نهفته است. رادیوگرافی عمدتا شامل گرفتن تصاویر پزشکی، به طور معمول با استفاده از تکنولوژی اشعه ایکس، توسط متخصصان آموزش دیده ای به نام رادیوگرافان می باشد. این تصاویر، که رادیوگرافی یا اشعه ایکس نامیده می شوند، به عنوان پایه ای برای تشخیص و برنامه ریزی درمان عمل می کنند. از سوی دیگر، رادیولوژی تفسیر و تحلیل تشخیصی این تصاویر را توسط پزشکان متخصص به نام رادیولوژیست در بر می گیرد.

 رادیولوژیست ها دارای آموزش گسترده در زمینه آناتومی، آسیب شناسی و تکنیک های تصویربرداری هستند که به آنها امکان می دهد تا بینش تخصصی در مورد تصاویر پزشکی برای کمک به تشخیص دقیق و مراقبت از بیمار ارائه دهند. در حالی که رادیوگرافی بر گرفتن تصویر تمرکز دارد، رادیولوژی عمیق تر به تفسیر و کاربرد بالینی این تصاویر می پردازد. این مقاله قصد دارد تا تفاوت بین رادیولوژی و رادیوگرافی را روشن کند.

رادیوگرافی: اساس تصویربرداری

رادیوگرافی، که اغلب به عنوان تصویربرداری تشخیصی شناخته می شود، به عنوان سنگ بنای تصویربرداری پزشکی عمل می کند. این روش شامل استفاده از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر از ساختارهای داخلی بدن است. فرایند نسبتاً ساده است: رادیوگراف، که به عنوان تکنسین اشعه ایکس نیز شناخته می شود، بیمار را به درستی قرار می دهد و پرتوهای اشعه ایکس را از طریق بدن به روی یک فیلم تخصصی یا آشکارساز دیجیتال هدایت می کند.

تصاویر حاصل شده، که رادیوگرافی نامیده می شوند، اطلاعات ارزشمندی در مورد شکستگی استخوان، دررفتگی مفاصل، اجسام خارجی و برخی از ناهنجاری های بافت نرم ارائه می دهند. رادیوگرافی در تشخیص بیماری هایی مانند ذات الریه، سل و انسداد دستگاه گوارش و غیره ضروری است.

نقش و مسئولیت های رادیوگراف

رادیوگرافان متخصصانی هستند که برای کار با تجهیزات اشعه ایکس به طور ایمن و کارآمد آموزش دیده اند. مسئولیت های آنها فراتر از تصویربرداری است؛ آنها باید اطمینان حاصل کنند که بیمار احساس راحتی داشته باشد، عملکرد تجهیزات را حفظ کنند و به پروتکل های ایمنی اشعه پایبند باشند. رادیوگرافان برای به دست آوردن تصاویر تشخیصی با کیفیت بالا، از نزدیک با رادیولوژیست ها، پزشکانی که در تفسیر تصاویر پزشکی تخصص دارند، همکاری می کنند.

در حالی که رادیوگرافان عمدتاً بر تصویربرداری اشعه ایکس تمرکز می کنند، تخصص آنها ممکن است شامل سایر روش ها مانند توموگرافی کامپیوتری (CT)، ماموگرافی و فلوروسکوپی نیز باشد. پیشرفت های مداوم در فناوری، توانایی های رادیوگرافان را گسترش داده و آنها را قادر ساخته است تا روش های تصویربرداری تخصصی تری را با دقت و صحت انجام دهند.

دکتر نوید توفیقی راد فوق تخصص نورورادیولوژی👇

انواع رادیوگرافی

رادیوگرافی عموما در دو نوع رادیوگرفی ساده و رادیوگرافی رنگی انجام می شود. رادیوگرافی ساده بسیار معمول تر است و برای انجام این تصویربرداری نیاز به آمادگی خاصی پیش از آن نیست. اکثرا برای تشخیص بیماری پزشکان رادیوگرافی ساده را تجویز می کنند. در روش رادیوگرافی رنگی با استفاده از مواد خوراکی یا تزریقی بررسی اعضای مختلف بدن مثل کلیه، معده، روده و … انجام می شود.

کاربرد رادیوگرافی

رادیوگرافی از روش های کاربردی تشخیص بیماری برای پزشکان است. در ادامه به چند مورد از کاربردهای رادیوگرافی اشاره خواهیم کرد:

✔ انجام تصویربرداری رنگی

✔ تصویربرداری با مواد کنتراست رنگی مری، معده، کلیه و …

✔ تصویربرداری ریه

✔ تصویربرداری ساده از شکم

✔ تصویربرداری سنگ کلیه

✔ بررسی شکستگی ها

رادیولوژی: تفسیر و فراتر از آن

برخلاف رادیوگرافی که شامل گرفتن تصاویر است، رادیولوژی تفسیر و تحلیل تشخیصی تصاویر پزشکی را در بر می گیرد. رادیولوژیست ها پزشکان متخصصی هستند که در زمینه رادیولوژی آموزش دیده اند و درک کاملی از آناتومی، آسیب شناسی و تکنیک های تصویربرداری دارند.

رادیولوژیست ها با ارائه تفسیرهای تخصصی از تصاویر پزشکی برای کمک به تشخیص، برنامه ریزی درمان و مراقبت از بیمار، نقش محوری در سلامتی بیمار ایفا می کنند. آنها با دقت رادیوگرافی ها، سی تی اسکن ها، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، سونوگرافی و تصاویر پزشکی هسته ای را برای شناسایی ناهنجاری ها، ارزیابی پیشرفت بیماری و نظارت بر اثربخشی درمان بررسی می کنند.

انواع رادیولوژی

رادیولوژی انواع روش های تصویربرداری را دربر می گیرد. در ادامه چند مورد از انواع رادیولوژی را آورده ایم:

✔ رادیولوژی باریوم سوآلو

✔ رادیولوژی سیالوگرافی

✔ رادیولوژی کلانژیوگرافی

✔ رادیولوژی فیستولوگرافی

کاربرد رادیولوژی

برای تشخیص بیماری یکی از بهترین روش ها برای ارزیابی و تشخیص روش درمان استفاده از تصویربرداری رادیولوژی است. کاربرد رادیولوژی در موارد زیر می باشد:

✅ رادیولوژی ریه

✅ عکس رنگی با کنتراست از مری، کلیه، معده و…

✅ تشخیص شکستگی ها

✅ لغزش مهره کمر یا ستون فقرات مثل اسپیدیلولیستزیس و آرتروز

✅ تغییرات در شکل ستون فقرات

✅ آسیب شناسی دردهای کمر و ستون فقرات

✅ بررسی شکم، مری، معده، روده، کلیه، لوزه سوم، سنگ کلیه و …

تفاوت رایج رادیولوژی و رادیوگرافی

تفاوت رادیولوژی و رادیوگرافی از پسوندهای انها مشخص است. رادیولوژی با پسوند ology به معنای مطالعه و رادیوگرافی با پسوند graphy به معنای تصویربرداری است. بنابراین با بررسی ساده این عبارات به کاربرد و تفاوت رادیولوژی و رادیوگرافی خواهم رسید. رادیولوژی برای تشخیص و بررسی مشکل و بیماری ها است در حالی که رادیوگرافی تنها به تصویربرداری رادیویی اشاره دارد.

از دیگر تفاوت های رادیولوژی و رادیوگرافی به تخصصی بودن هرکدام از این روش ها می باشد. رادیوگرافی یک تخصص نیست در حالی که رادیولوژی به عنوان یک تخصص جدا در نظر گرفته می شود که زیرشاخه هایی مثل اینترونشن رادیولوژی و … را شامل می شود. اما رادیولوژی و رادیوگرافی را نمی توان از یکدیگر جدا دانست. رادیولوژیست ها برای تشخیص و تهیه اسکن ها و تصاویر به رادیوگرافیست ها مراجعه می کنند بنابر این رادیولوژی و رادیوگرافی به یکدیگر مرتبط هستند.

نتیجه گیری

در نتیجه، رادیولوژی و رادیوگرافی دو جنبه به هم مرتبط از تصویربرداری پزشکی را نشان می دهند که هر کدام به طور منحصر به فرد در فرآیند تشخیص کمک می کنند. رادیوگرافی شامل گرفتن تصاویر پزشکی با استفاده از تکنولوژی اشعه ایکس است، در حالی که رادیولوژی تفسیر و تحلیل تشخیصی این تصاویر توسط پزشکان متخصص به نام رادیولوژیست را در بر می گیرد. درک تمایز بین رادیولوژی و رادیوگرافی برای متخصصان و بیماران به طور یکسان اهمیت دارد. 

سوالات متداول