کیست تخمدان، به توده هایی گفته می شود که در داخل و یا روی تخمدانهای فرد مبتلا ایجاد میشوند. به طور کلی انواع مختلفی از این نوع کیست وجود دارد. نوع عملکردی کیستهای تخمدانی شایع ترین مورد آنها هستند که به بیماریای مربوط نمی شوند و در نتیجهی انجام عمل تخمک گذاری شکل میگیرند. کیست های تخمدانی مرتبط با بیماری، شامل انواعی از کیست ها هستند که ناشی از سرطان تخمدان و یا سندرم تخمدان پلی کیستیک اند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی کیست های تخمدانی بیماری زا و نحوهی درمان آن ها بدون عمل جراحی بپردازیم. اما قبل از بررسی این دو موارد اجازه دهید که کمی راجع به کیست تخمدان و بعضی مسائل مربوط به آن صحبت کنیم.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان نوعی کیسه پر از مواد مایع و یا نیمه جامد است که روی و یا درون تخمدان های بدن فرد تشکیل می شود. تخمدان ها اندام های کوچکی در داخل استخوان لگن زنان هستند که وظیفهی ساخت هورمون های زنانه را بر عهده دارند. همچنین آن ها سلول های تخمک را نیز در درون خود نگه می دارند.
همانطور که در مقدمه نیز گفته شد، این کیست ها انواع مختلفی دارند. بسیاری از آنها مثل کیست های عملکردی طبیعی، بی ضرر و یا به اصطلاح خوش خیم هستند. این کیست های عملکردی که با بیماری ارتباطی ندارند، در نتیجهی تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) ایجاد می شوند. همچنین به صورت طبیعی، کیست های عملکردی با گذشت زمان، معمولاً پس از گذشت 60 روز، بدون انجام درمان خاصی کوچک خواهند شد.
کیست های عملکردی مربوط به تخمدان که نسبتاً شایع نیز هستند، نباید با سایر انواع کیست های مرتبط با بیماری اشتباه گرفته شوند. کیست های عملکردی به صورت طبیعی به وجود می آیند، ولی کیست های مرتبط با بیماری و یا به اصطلاح بدخیم، از طریق شرایطی مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا سرطان تخمدان حاصل می شوند.
چه چیزی باعث به وجود آمدن کیست تخمدان می شود؟
به صورت کلی می توان گفت علت دقیق به وجود آمدن کیست تخمدان مشخص نیست. اما همانطور که اشاره شد، می توان گفت علت به وجود آمدن نوع بدخیم کیست، سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا سرطان تخمدان است.
علائم مربوط به این کیست شامل چه مواردی هستند؟
برخی از انواع کیست های تخمدان بدخیم کوچک، هیچ نوع علامتی را به وجود نمی آورند. در این موارد حتی ممکن است که متوجه نشوید با این مشکل درگیر هستید. اما کیست های بزرگتر ممکن است که علائم زیر را ایجاد کنند:
- درد لگن و یا درد مبهم در قسمت کمر.
- احساس پری (نفخ کردن) در قسمت پایینی شکم.
- بروز درد در هنگام مقاربت.
- دوره های پریودی دردناک.
برخی از علائم طولانی مدت این مشکل ممکن است که با وضعیتی به نام سندرم تخمدان پلی کیستیک همراه باشند. این وضعیت، می تواند باعث به وجود آمدن پریودهای نامنظم و یا سایر مشکلات مرتبط با هورمون مثل چاقی و ناباروری شود. سایر علائم مربوط به سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز عبارتند از هیرسوتیسم (افزایش رشد موهای بدن) و کاهش وزن.
عوارض مربوط به کیست تخمدان شامل چه مواردی هستند؟
کیست تخمدان به صورت کلی عوارض خاصی به همراه ندارد اما اگر باز شود، میتواند باعث بروز درد شدید و تورم در شکم شود.
- در اغلب موارد، کیست خود به خود بازجذب شده و عوارضی به جای نخواهد گذاشت.
کیست های تخمدانی چگونه تشخیص داده می شوند؟
پزشکی که شما را برای تشخیص این کیست معاینه می کند، ابتدا بارداری را به عنوان یکی از علل علائم شما رد می کند. سپس ممکن است که او از آزمایشات زیر برای تشخیص کیست تخمدان استفاده کند:
معاینهی لگن. در این معاینه، پزشک از ابزاری برای باز کردن واژن استفاده میکند. این کار به پزشک اجازه میدهد واژن، دهانهی رحم و خود رحم فرد دارای علائم را معاینه کند. پزشک همچنین ممکن است که اندام تناسلی را برای بررسی وجود هرگونه توده و یا تغییر لمس کند.
آزمایش خون. این آزمایش برای اندازه گیری کردن سطح برخی از هورمون های مربوط در خون استفاده می شود.
سونوگرافی. از سونوگرافی می توان برای تشخیص کیست تخمدان استفاده کرد. این آزمایش از امواج صوتی مخصوصی برای گرفتن تصویر از اندام های داخلی بدن فرد استفاده می کند.
لاپاراسکوپی. لاپاراسکوپی روشی است که در اتاق جراحی انجام می شود. در طی این استراتژی تشخیصی، پزشک معالج، دستگاه کوچکی را از طریق ایجاد یک برش در شکم وارد می کند. او با استفاده از دستگاه، می تواند اندام های تناسلی و حفرهی لگن را مشاهده کند.
آیا می توان از به وجود آمدن کیست تخمدان پیشگیری کرد؟
مصرف داروها و مواد حاوی هورمون های زنانه (مانند قرص های ضد بارداری)، می توانند تخمک گذاری را متوقف کرده و از به وجود آمدن کیست تخمدان جلوگیری کنند. با این حال، توجه کنید که بسیاری از زنانی که از این داروهای ضد بارداری خوراکی دوز پایین استفاده می کنند، ممکن است که هنوز تخمک گذاری در آن ها اتفاق بیفتد. همچنین به این نکته نیز توجه کنید، اگرچه هیچ مطالعه ای بر روی این سوال که ” آیا قرص های ضد بارداری خوراکی تشکیل کیست های تخمدان را کاهش می دهند یا نه؟ ” انجام نشده است، اما بسیاری از پزشکان هنوز این رژیم را برای پیشگیری از به وجود آمدن این نوع کیست تجویز می کنند.
کیست تخمدان چگونه درمان می شود؟
به طور کلی دو روش برای درمان این نوع کیستها وجود دارد، یکی استفاده از عمل جراحی و دیگری بدون استفاده از عمل جراحی. ما در ادامه همانطور که در مقدمهی مقاله نیز گفتیم به بررسی درمان کیست تخمدان بدون جراحی می پردازیم.
درمان کیست تخمدان بدون جراحی
توجه داشته باشید که همیشه برای درمان کیست تخمدان، نیازی به استفاده از عمل های جراحی نیست. در درمان این کیست بدون استفاده از عمل جراحی، می توان زمانی که در تصویر سونوگرافی، کیست نمایی ساده داشته باشد (دیواره یا توده نداشته باشد) به صورت پرکوتانئوس، از روی شکم آن را تخلیه کرد.
- انجام این کار و تخلیهی کیست، هم یک کار درمانی به شمار میرود و هم در صورت وجود درد و مشکلات فشاری، تشخیصی. به این صورت که مادهی تخلیه شده برای مشخص شدن ماهیت آن، به مرکز سیتولوژی فرستاده شده و دارو های مورد نیاز تجویز میشود.
0 دیدگاه