همه چیز درباره توده‌های کبد

برای تشخیص زود هنگام توده های کبد، به طور معمول غربالگری صورت نمی گیرد. مگر در مواردی که مراجع، دارای بیماری هایی باشد که خطر وجود توده های کبد را بالاتر می برد. افرادی که، به عنوان مثال دچار هپاتیت مزمن هستند و یا مصرف الکل بالایی دارند، ممکن است نیاز به درمان توده های کبد داشته باشند. تست هایی که برای تشخیص توده های بدخیم کبد و توده های خوش‌خیم آن انجام می شوند شامل موارد زیر هستند:

• تست خون که در واقع اندازه‌ی موادی را که نشانگر وجود توده در کبد هستند، می سنجد. به عنوان مثال در سرطان کبد، میزان ماده ای چون AFP در خون فرد بالاتر از حد عادی است و در ۷۰ درصد موارد، افرادی که این ماده در خون آن ها بالا است ممکن است دارای توده در کبد باشند.
• استفاده از سی تی اسکن و MRI به تشخیص توده های کبد حتی در اندازه یک سانتی متر نیز به پزشک کمک می‌کند. تشخیص زودهنگام سبب درمان توده های کبد به شکل مناسب تری  می شود.
• نمونه برداری از کبد، باعث تشخیص تومور بدخیم کبد از تومور خوش‌خیم است و البته این تست به تنهایی استفاده نمی شود و با توجه به نتایج سایر تست ها، پزشک تصمیم‌گیری نهایی را انجام می دهد.
• استفاده از لاپاراسکوپی نیز یکی دیگر از شیوه های تشخیص توده کبد است، که با استفاده از دوربین و ابزار مخصوص و با ایجاد یک برش کوچک صورت می گیرد. این روش، برای تشخیص توده های کوچک کبد و نمونه برداری از کبد کاربرد دارد و باعث تایید سایر تست ها یه شکل قطعیت می شود.

در صورتی که وجود توده در کبد، قطعی شده باشد چندین گزینه‌ی درمانی وجود دارد که پزشک متخصص با استفاده از آن ها به درمان بیمار می پردازد:

• جراحی توده‌های کبد
• حذف توده های کبد همراه با برداشتن بخشی از کبد
• استفاده از روش Embolization
• پرتو درمانی کبد
• دارو درمانی هدفمند کبد
• ایمونوتراپی
• شیمی درمانی کبد

این موضوع که، چه روش درمانی برای بیمار بهتر است اتخاذ شود، بستگی به نوع توده و اندازه‌ی آن و بستگی به سطح سلامت فرد و سن او و سایر بیماری های زمینه ای دارد. با توجه به اثرات متفاوتی که هر درمان، بر روی بیمار خواهد گذاشت، باید به طور کلی با هر روش تا حدودی آشنایی داشته باشید.

جراحی توده های کبد

بهترین روش برای حذف توده های کبد، جراحی آن ها می باشد. جراح، در صورت امکان بخش سرطانی و توده های کبد را برداشته و به این صورت پیش آگاهی مناسبی برای بیمار وجود خواهد داشت.

برداشتن بخشی از کبد، فقط مختص کسانی است که توان جراحی داشته و توده ی کبد به درون بخش های دیگر آن و عروق خونی نفوذ نکرده باشد. در مواردی نیز در حین جراحی، مشخص می شود که توده بیش از حد بزرگ است و عملا جراحی ممکن نیست.

بیشتر بیمارانی که توده ی کبد دارند، دچار بیماری سیروز کبدی نیز می باشند. در افرادی که سیروز شدید دارند، حتی برداشتن قطعه کوچکی از کبد سبب می شود که کبد باقی مانده توانایی عملکرد کافی برای تامین نیاز های بدن فرد را نداشته باشد.

خطرات و عوارض جانبی جراحی توده های کبد
جراحی کبد، عمل به شدت حساسی بوده که باید توسط متخصصین با تجربه صورت پذیرد. از آن جایی که افرادی که توده کبد دارند معمولا دچار مشکلات متعددی می شوند، جراح علاوه بر درمان توده های کبد باید مقدار کافی از کبد را برای انجام وظایف خود در بدن باقی بگذارد.
خطرات جراحی کبد خونریزی، عفونت، عوارض بیهوشی، لخته شدن خون، پنومونی، تشکیل مجدد توده در کبد می باشد.
پیوند کبد با جراحی نیز، یکی دیگر از گزینه ها است که خطر بازگشت توده ها را به شدت کم می کند. سالانه حدود ۱۰۰۰ پیوند کبد در آمریکا صورت می گیرد. در مواردی که امکان جراحی کبد وجود ندارد پیوند کبد راه مناسبی است. هر چند متاسفانه شانس دریافت کبد جدید برای بسیاری از افراد کم بوده و حدود ۸۴۰۰ کبد سالانه پیوند زده می شود که در بسیاری از موارد برای بیمارانی غیر از بیماران دارای توده ی کبد هستند. در نتیجه، بیماران برای دریافت کبد باید مدت زیادی در لیست انتظار باقی بمانند. خطرات پیوند کبد نیز مشابه جراحی کبد شامل خونریزی، عفونت و پس زدن پیوند کبد جدید است.

پرتو درمانی کبد

این تکنیک، برای حذف تومورهای کوچک و زمانی استفاده می شود که امکان جراحی وجود ندارد. پرتودرمانی برای درمان توده های کبد زمانی به کار می رود که اندازه ی این تومور ها از سه سانتی متر بزرگ تر نباشد. برای تومورهای بزرگ تر، باید از  embolization استفاده کرد. از آن جایی که پرتو درمانی بخشی از بافت های سالم اطراف را نیز از بین می‌برد، نمی توان برای درمان توده هایی که نزدیک رگ های خونی قرار دارند از این روش استفاده کرد. عوارض پرتو درمانی شامل درد شکم، عفونت کبد و تب می باشد.

روش Embolization  برای درمان توده ها

در این روش، ماده ای به درون رگ ها تزریق شده تا جریان خون به توده کاهش یابد، اما سایز بخش های کبد دست نخورده باقی می ماند. Embolization  برای بیمارانی کاربرد دارد که نمی توانند از گزینه ی جراحی استفاده کنند. توده هایی که بزرگ تر از پنج سانتی متر هستند و کلیت عملکرد کبد طبیعی است می توانند از این شیوه استفاده کنند. از طرفی برای بیمارانی که هپاتیت یا سیروز کبد دارند استفاده از  این روش مشکل ساز است.

عوارض جانبی این روش نیز درد شکم، تب، تهوع، عفونت و ایجاد لخته در عروق اصلی خون رسانی به کبد است. دوره ی نقاهت این درمان بین ۴ تا ۶ هفته تخمین زده می شود.

دارو درمانی هدفمند کبد

با شناخت توده های کبد، داروهای موثر بر این توده ها توسط محققین در حال شناسایی هستند. این داروها، با داروهای شیمی درمانی متفاوت هستند. دارو ها، از طریق عروق خونی وارد بدن شده و توده را هدف قرار می دهند. هر دارویی عوارض جانبی خود را دارد. برای مثال داروهای مهار کننده سبب خستگی، از دست رفتن اشتها، سندروم دست_پا (قرمزی دست و پا) و فشار خون بالا و از دست دادن وزن بدن و اسهال خواهد شد.

ایمونو تراپی توده های کبد

این روش، سبب فعال سازی سیستم ایمنی فرد و مبارزه ی آن با توده های کبد خواهد شد. یکی از مراحل مهم آن، عدم حمله ی سیستم ایمنی به بافت های سالم است. پروتئین های خاصی برای این امر وجود دارند که با فعال و غیرفعال بودن آن ها، سیستم ایمنی تشخیص می دهد که آیا سلول ها سالم هستند یا بیمارند. در مواردی، توده ها این پروتئین ها را خاموش می سازند تا مورد حمله ی سیستم ایمنی قرار نگیرند. در این روش برای درمان توده های کبد باید این پروتئین ها روشن شوند تا سیستم ایمنی به توده ها حمله کند.

منابع:

1. cancer.org/liver-cancer
2. mayoclinic.org/liver-cancer